Janowa Dolina to malownicza wieś na Wołyniu, która powstała w okresie II Rzeczypospolitej jako wzorcowe osiedle przy Państwowych Kamieniołomach Bazaltu. Kopalnia, zatrudniająca około 1200 pracowników, była prowadzona przez dyrektora i założyciela, inżyniera Leonarda Szutkowskiego.

Osada była bardzo nowoczesna. Miała pełną elektryfikację, wodociągi i kanalizację, a jej układ urbanistyczny był wzorowany na Gdyni. Kamieniołom stale zwiększał produkcję, co napędzało rozwój całego regionu. Wytwarzano tu głównie kostkę brukową i wyroby pomnikowe, które trafiały do Łodzi, Warszawy i Lwowa, a po wybudowaniu bocznicy kolejowej były eksportowane również za granicę.

Niestety, piękny rozwój Janowej Doliny i polskość na tych terenach zakończył się tragicznie. W Wielki Piątek 23 kwietnia 1943 roku oddziały ukraińskiej UPA dokonały napaści na wieś, mordując większość jej mieszkańców. Późniejszy atak, 15 maja, zakończył się spaleniem kluczowych budynków, takich jak elektrownia i trafostacja. Nikt wtedy nie zginął, ale po tym wydarzeniu wywieziono pozostałych cywilów, a w ich miejsce sprowadzono polskich policjantów.

Źródła:

materiały własne

plus.gk24.pl

goforetime.pl